Solliciteren als je meer het introverte type bent

Deel 2: Zeven onconventionele tips waarmee je je kansen op succes vergroot.

Er zijn maar weinig mensen die graag solliciteren, maar als je meer introvert van nature bent, zul je er waarschijnlijk bovengemiddeld tegenop zien. Een uur waarin je centraal staat, beoordeeld wordt, alert en spontaan moet zijn. Misschien zie je jezelf in een beangstigende fantasie al zitten: zwetend, met een black-out, tegenover verbaasde blikken van interviewers. Door met de onderstaande tips aan de slag te gaan, kun je je kansen om op je best te zijn, behoorlijk vergroten. Zie ook het voorgaande artikel, waarmee je jezelf kunt helpen je kwaliteiten als introvert beter te benoemen.

1. Bereid je voor op wat spontane smalltalk.
Mogelijk heb je er echt een hekel aan, maar in communicatie tussen mensen werkt het in het algemeen zo dat je eerst vertrouwen moet winnen voordat je de diepte in kunt gaan. Daar help dat praten over koetjes en kalfjes bij. Als het niet vanzelf gaat, is het goed er vooraf over na te denken. Een compliment is altijd een leuk begin. Iets over het gebouw, het uitzicht, het schilderij aan de muur. Een vraag over de recente verhuizing. Iets onschuldigs. Oh ja; tenzij je te laat bent, was je reis altijd prima.

2. Claim je zendtijd. Extraverte mensen zijn goed in zenden.
Jouw kracht is waarschijnlijk dat je goed kunt luisteren. Laten we het belang daarvan ook niet onderschatten: veel vertrouwen komt tot stand doordat de ander zich echt gehoord voelt. Als je vragen stelt, die echt aansluiten op wat de ander zegt, kan je dat zeker verder helpen, ook in een sollicitatie. Maar nog meer dan in andere gesprekken, zul je ook je zendtijd moeten claimen. Anders zullen je gesprekspartners het gevoel hebben dat ze te weinig van je weten. Door vooraf na te denken (en liefst ook uit te proberen op anderen) over je antwoorden, heb je minder last van kortsluiting in het interview zelf.

3. Verzin alvast wat antwoorden.
De meeste interviews zijn niet erg verrassend. Je kunt vooraf nadenken over de vragen die je waarschijnlijk zult krijgen. Als je introvert bent, ben je vaak wat minder sterk in improviseren. Door vooraf je verhaal te bedenken, heb je houvast. Wat kun je verwachten?

• Vragen over jouw motivatie. Zorg ervoor dat je een specifiek antwoord kunt geven, gekoppeld aan de behoeftes van de werkgever en jouw mogelijk toekomstige functie. Dus verdiep je vooraf in de organisatie, bevraag anderen, google wat op het laatste nieuws rond de organisatie.
• Vragen naar voorbeelden. Veel interviewers hebben de STAR techniek geleerd. Ze zullen je vragen naar situaties in het verleden waaruit blijkt dat jij bij voorbeeld goed was in initiatief nemen of samenwerken. Ze hebben een lijstje competenties die relevant zijn voor de functie en zoeken voorbeelden die informatie bieden op deze competenties. Je moet daarbij denken aan initiatief, samenwerken, organisatiesensitiviteit, oplossingsgerichtheid. Denk daar zelf dus vooraf over na.
• Voor de hand liggende vragen. Wat zijn je sterke punten? Je zwakke punten (noem een ontwikkelpunt, bedenk hoe het ook positief kan uitpakken), waarom moeten we voor jou kiezen, wat wil je over vijf jaar? Soms vragen de interviewers ook naar je passie of waar je trots op bent. Veel mensen vinden dat lastig te benoemen, het is de taal van enthousiastelingen. Maar een voorbeeld van een project waar je met plezier aan werkte, is vaak prima.
• Vragen over je persoonlijkheid. Veel introvert ingestelde mensen zijn er niet zo van om tegen mensen die ze niet goed kennen over hun privéleven te praten. Maar jouw gesprekspartner heeft behoefte om meer zicht op jouw persoonlijkheid te krijgen. Om te voorkomen dat je te gesloten of afstandelijk over komt, moet je daar dus wel iets over vertellen. Liefst weet je ook nog ergens de koppeling te leggen met de functie: jouw partner die in dezelfde sector werkzaam is, is je hobby waarbij je ook of juist helemaal niet analytisch bezig bent. Een beetje grappig is fijn.

4. Heb oog voor het non-verbale.
Je hoeft niet opeens een ander mens te zijn, maar een paar aandachtspunten vergroten je kansen doordat je een (veel) betere eerste indruk geeft. Een belangrijk gedeelte van ‘het gevoel’ dat je gesprekspartner over je heeft, is gebaseerd op non-verbale informatie. Zorg voor echt oogcontact bij de begroeting (de ander voelt zich gezien). Zit rechtop (anders denken ze dat je lui bent). Doe je armen of benen niet over elkaar (maakt een defensieve indruk). Onderzoek laat zien dat je er zelfverzekerder uit kunt zien door je twee minuten (op toilet of elders uit het zicht) breed te maken. Ook echt helpt: kunstmatig een glimlach op je gezicht te toveren. Je hoeft het niet perse te voelen. Dat komt daarna (is ook bewezen) vanzelf.

• Zorg waar het wél kan, voor rust. Introvert ingestelde mensen hebben, meer dan extraverte mensen, tijd nodig om prikkels te verwerken. Hoe meer je ervoor zorgt dat je al weet wat je te wachten staat, hoe minder je energie weglekt. Zorg dat je weet waar je naartoe gaat, hoe het gebouw eruit ziet, hoe je er komt en waar je moet overstappen of parkeren. Als je van jezelf weet dat je daar tegenop ziet, ga gewoon een keer vooraf. Zorg dat je weet met wie je spreekt. Waar mogelijk: bekijk hun profielen vooraf.

5. Wees niet te streng voor jezelf.
Misschien heb je de neiging om jezelf regelmatig streng toe te spreken (“Wat ik nu zeg, slaat nergens op. Ik zit het hier echt te verpesten”). Probeer je vooral op de ander te richten. Te bedenken dat je dit nu eenmaal niet perfect gaat doen, omdat het voor iedereen moeilijk is en misschien voor jou nog extra. En dat je gewoon je best doet. Het is goed ook niet te harde conclusies te trekken uit eerdere afwijzingen: vrijwel iedereen die solliciteert heeft met afwijzingen te maken. Praat jezelf niet de put in. Vraag eens hoeveel sollicitanten er waren (je was er een van de 130, dat helpt al om te relativeren). Het kan gewoon geen match zijn, de selecteur is niet zo goed in het stellen van de juiste vragen, je leek op een medewerker met wie er een conflict is geweest. Veel zaken zijn gewoon niet te beïnvloeden. Wees bewust van de ondermijnende invloed van harde selftalk tijdens het sollicitatiegesprek en in aanloop naar een volgend interview.

6. Gebruik sociaal bewijsmateriaal.
Selecteurs zijn alert gericht op bewijsmateriaal om hun positieve of negatieve oordeel te onderbouwen. Als je introvert bent, zul je in het gesprek mogelijk minder enthousiast over komen, of twijfels wekken aangaande je vermogen om met anderen samen te werken. Het is goed om dan wat sociaal bewijsmateriaal te bieden: je benoemt wat anderen van je vinden. Een voorbeeld: “Mijn manager zegt altijd dat hij mij de duurloper van het team vindt: ik kijk soms eerst even de kat uit de boom, maar als ik ergens voor ga, dan maak ik het af en zorg ook dat anderen hun aandeel leveren. Ik weet dan toch op mijn manier, zonder dat dat tot wrevel leidt, de andere teamleden bij de les te houden. Daarom heb ik ook een aantal projecten gekregen die eerder gestagneerd waren en heb ik vorig jaar ook een gratificatie gekregen”.

7. Rond fijn af.
Als je het een (enigszins) leuk gesprek vond, benoem dat dan. Niets werkt zo verbindend als een compliment. Neem het initiatief om te vragen hoe het verder gaat, als dat al niet aangegeven is. Wat ook kan: stuur nog een mailtje om te bedanken voor het leuke gesprek, liefst specifiek (“Leuk gesprek, met een aantal verrassende vragen, die mij ook weer aan het denken hebben gezet. Het gesprek heeft mij alleen maar enthousiaster over de functie gemaakt”). Met zo’n nabrander, kom je nog een keer extra in the picture en, als er al twijfels zijn over jouw sociale vaardigheden, dan worden die hierbij ontkracht.

Lees ook:Solliciteren als je introvert bent, deel 1.

Conclusie
Je hoeft niet persé extravert te zijn om een goede indruk te maken in een sollicitatiegesprek, maar met aandacht voor een aantal hierboven genoemde punten kun je je kansen in deze natuurlijk best kunstmatige situatie sterk vergroten. Luisteren is een goede manier om echt contact te maken. Je gesprekspartner kan juist door jouw intelligente vragen en rustige interesse, je als betrouwbaar ervaren. Door je goed voor te bereiden, kun je een deel van de spanning weghalen. Het beste werkt het als je je antwoorden op veel gestelde vragen een paar keer uitprobeert op een vriend. Dan weet je hoe je overkomt en kun je een beetje oefenen met het claimen van je zendtijd. Hoe ook dat non- verbale stukje werkt. Dat je weet waar je kwaliteiten liggen en die kunt benoemen is een belangrijke, niet te onderschatten basis. Lees daarvoor: Zo help je interviewers de beste keuze te maken. Met jou dus.