Ben je geen helder product op de arbeidsmarkt?

Dan hebt iets extra’s nodig!

• Ben je al 2 jaar thuis omdat je na je afscheid eerst wilde bijkomen en het toen anders liep?
• Ben je te hoog opgeleid voor het type praktische banen die je zoekt?
• Heb je veel ervaring in de ene branche, maar wil je graag een overstap maken naar een heel andere branche?

Als werknemer ben je (náást veel andere dingen natuurlijk) een product op de arbeidsmarkt. Anderen moeten voor jou kiezen, jou uit het schap halen. Als er dan iets niet helemaal helder is, qua labeling of gebruiksaanwijzing, heb je meer kans dat de keuze niet op jou valt. Maar tegelijkertijd: je kunt en wilt het niet altijd voorkomen. Velen zijn ergens in hun loopbaan een tijdje diffuser en dus minder aantrekkelijk. Soms loopt het gewoon zo. Of ben je echt toe aan een stap, die niet logisch in het plaatje past. Recruiters houden – in het algemeen- van logische verhalen, van zo min mogelijk risico. Wat kun je doen als jouw loopbaan geen logisch verhaal is?

• Vertel jezelf het juiste verhaal. Trek je het gebrek aan populariteit op de arbeidsmarkt niet persoonlijk aan. Behalve dat je nog veel meer bent dan een arbeidsmarktproduct, is het goed je te realiseren dat je niet minder bent, alleen minder gemakkelijk te labelen.
• Leef je in in recruiters. Recruiters of andere beslissers moeten hun keuzes maken met weinig middelen, één of meer gesprekken, soms nog wat referenties of wat tests, maar het blijft behelpen. Ze zijn daarom vaak op hun hoede, potentiële risico’s worden uitvergroot. Bekijk jezelf dus eens vanuit de blik van de waakse recruiter: waar liggen bij jou de risico’s? Ben je te hoog opgeleid en daardoor mogelijk snel verveeld? Maak je de overstap naar een ander werkveld en is het nog maar de vraag of je er past? Ben je al twee jaar thuis en misschien wel lui? Heb je tijdelijke banen gehad en misschien wel nergens goed genoeg? Met die ingeleefde wantrouwige blik heb je meer zicht op hoe je kunt sturen in het gesprek. Punten die je vaak beter zelf kunt benoemen en waarover je je verhaal klaar moet hebben.
• Wacht niet te lang met bijsturen. Als je weet dat je een stap wilt maken die jouw positie op de arbeidsmarkt diffuser maakt, kijk dan hoe je vertrouwen kunt wekken bij recruiters. Start met een opleiding of probeer ervaring op te doen in de richting waar je heen wilt koersen. Indien mogelijk bij je huidige werkgever. Zorg dat je je netwerk uitbreidt in de richting die je uit wilt gaan.
• Stuur aan op persoonlijk contact. Zaai in je netwerk door breed uit te venten welke kant je uit wilt gaan. Voer oriënterende gesprekjes (niet om een baan, maar om die rol, die branche te verkennen, om met je mee te denken). Bel vooraf als je een brief stuurt. Mensen die je leuk vinden, zijn eerder alert op kansen voor jou. Misschien heb je nog oude contacten, mensen die het goed met je voor hadden, die je weer eens kunt polsen om met je mee te denken.
• Kijk of je relevante ervaring op kunt doen. Misschien een interim klus, misschien als vrijwilliger in een omgeving of rol waar je of de juiste mensen kunt ontmoeten of er veel van leert. Of allebei natuurlijk. Maar geef je tijd ook niet te gul weg; solliciteren kost ook tijd en er moet wel iets voor jou ook te halen zijn.
• Leef je leven en check je koers. Het is zonde als je jarenlang een doel nastreeft dat onhaalbaar blijkt te zijn. En al helemaal als je jaren veel frustratie ervaart. Zorg dus dat je er geen onnodige druk op hoeft te zetten doordat je financieel niet alles op scherp zet (binnen 3 maanden een nieuwe baan omdat je die hoge hypotheek hebt), en onderzoek of je doelen haalbaar zijn. Het is nu eenmaal niet zo dat je alles kunt als je maar wilt. Niet alleen omdat jij nu eenmaal niet alles kunt, maar ook omdat de arbeidsmarkt soms taai is, recruiters de veilige route kiezen. Kortom, blijf polsen of je op de goede route zit. En misschien, die kans is best groot, kom je terecht in een richting waaraan je helemaal niet had gedacht.

Creativiteit en veerkracht
Als je een schaars en helder product bent, staan recruiters voor je in de rij. Als je schaars goed bent, kun je je ook gemakkelijker wat product-onhelderheid permitteren. Recruiters zijn dan eerder bereid risico te nemen. Het is goed om te onderzoeken of jij niet een schaars product kunt zijn. Misschien dat je met jouw ervaring juist interessant bent voor een bepaalde doelgroep. Waar je twijfels hebt over je strategie, is het van belang dat vooraf te onderzoeken: op welke manier heb ik, gegeven mijn ervaring en verlangens, de meeste kans op de arbeidsmarkt? Feit is dat de meeste werknemers op enig moment in hun loopbaan geen helder of gewild product op de arbeidsmarkt zijn: te jong, te oud, te weinig relevante ervaring, een onlogische overstap. Het relativeert wellicht dat vrijwel niemand eraan ontkomt even niet gewild te zijn. Dit is het moment om creatief te zijn en je veerkracht te tonen. Niet te snel op te geven en tegelijkertijd ook oog te hebben voor paden die doodlopen en tijdig bij te sturen. Kortom, een zoektocht die op zich al bewijst dat jij wel in bent voor ‘een nieuwe uitdaging’.