Plankenkoorts in je nieuwe baan?

De vragen die je jezelf moet stellen als je kritiek krijgt om te beslissen: blijven of gaan?

Je zit nog maar kort in je eerste baan en krijgt kritiek. Je krijgt misschien het voordeel van de twijfel. Maar dan moet je je wel ontwikkelen. De één zal eerder de schuld bij zichzelf zoeken, de ander zal vooral oog hebben voor de gebreken van de organisatie. Maar naar is het wel. Wellicht wil je het liefst direct stoppen.

De eer aan jezelf houden
De meeste dieren vluchten als ze geconfronteerd worden met stressvolle situaties. Ook als mens hebben we die neiging. Weg van al die nare prikkels en dat gepieker. Rust in je hoofd. De eer aan jezelf houden, klinkt ook wel OK. Maar misschien betekent het wel dat je onnodig snel weggaat. Dat je signalen niet helemaal goed hebt geïnterpreteerd (harder dan nodig was), of dat je je wel degelijk tot het gewenste niveau kunt ontwikkelen, als je jezelf er de tijd toe gunt.

Mijn eigen verhaal
Dit gaat niet over werk, alhoewel ik ook daarbinnen weleens stroef gestart ben om uiteindelijk tot tevredenheid te functioneren. Dit verhaal gaat over theater. Drie jaar geleden ging ik met een vriend mee naar een theatergroep, omdat ik weleens wilde uitproberen of het iets voor mij was. Ik was op zoek naar hoe ik mijn lijf beter kon gebruiken tijdens presentaties (stond er maar wat stijfjes bij) en ik was op zoek naar meer gekkigheid naast mijn nogal serieuze werk. Door toeval begon het betreffende amateurgezelschap net aan een nieuw stuk en kon ik zo instromen. Ik ging nogal naïef akkoord. Al snel bleek dat er intensief geoefend werd (waar haalde ik de tijd vandaan?) en vooral: dat iedereen veel meer ervaren was dan ik (ik had namelijk geen ervaring). De regisseuse was duidelijk geërgerd als ik gewoontegetrouw te zacht sprak of uit pure stress mijn tekst vergat. Mijn aanvankelijke optimisme dat ik me alles vlot eigen zou maken, verdween in de loop van de maanden. Ongeveer gelijk met de mogelijkheid er nog uit te kunnen stappen. Ik moest dus wel door en was voor de première vele malen meer gespannen dan voor welke grote happening in mijn werk, waar ik ooit moest spreken. Ondertussen had ik al wel, gelijktijdig aan de repetities, allerlei cursussen gedaan om een soort inhaalslag te kunnen maken. Allerlei workshops, beginners én gevorderden. Opeens paste er toch nog veel meer in mijn drukke week.

Ik was natuurlijk niet de ster van het stuk, laten we wel zijn, maar het werd geen ramp. Ik had geen black out gekregen en werd zelfs van aspirant lid, een gewoon lid. Inmiddels zijn we drie jaar verder en voel ik mij als een vis in het water bij mijn gezellige en behoorlijk ambitieuze en succesvolle theatergroep. Ik ken mijn beperkingen, maar zie ook dat ik allerlei dingen beter ben gaan doen.

Brede marges 
Mijn boodschap hiermee is niet dat je altijd moet blijven, evenmin als dat ik zo’n geweldige doorzetter ben. Eigenlijk leidde het gegeven dat ik wel door móest gaan ertoe dat ik kon ervaren dat ik mijzelf kon ontwikkelen. Achteraf gezien denk ik dat ik vaker te snel een stapje opzij heb gedaan of al niet eens mijn vinger opgestoken heb, uit angst dat ik zou kunnen tegenvallen. De boodschap die ik met deze column wil vertellen is ook dat je soms om de verkeerde redenen te snel stopt. Dat het soms juist goed is om door te gaan, om meer risico te durven lopen om kritiek te krijgen, tegen te vallen, eruit gegooid te worden. Meer risico lopen, omdat we soms wel erg grote marges hanteren en zo onszelf tekort doen.

Check jezelf eens: 
• Geef jij jezelf de tijd om te leren?
• Interpreteer je de signalen goed? Zit je echt op een schopstoel? Ziet men ook allerlei positieve dingen aan jou in deze baan?
• Zijn de verwachtingen van de organisatie reëel? Of heb jij bepaalde zaken nodig om het beter te kunnen doen? Heb je het daar al over gehad? Kun je checken bij anderen of de verwachtingen reëel zijn?
• Heb je vaker kritiek gehad en ben je bang dat bepaalde negatieve ervaringen zich zullen herhalen?
• Of heb je juist nog weinig kritiek gekregen in je leven en komt het daardoor wat onpraktisch diep binnen?
• Heb jij (weleens vaker) de neiging om te denken dat het aan jou ligt?

De dingen die je helpen:
• Zorg voor reële informatie
• Vertel jezelf een gezond makend en oplossingsgericht verhaal
• Zorg dat je een (soort van) alternatief hebt. Denk niet dat je hier een succes móet worden, dan word je te kleurloos en voorzichtig.

Gedachten die je helpen te verdragen:
Gezonde overtuigingen die je helpen niet te snel uit de weg te gaan. Op basis van deze voorbeeldgedachten, kun je je eigen verhaal maken.
• Mijn waarde als mens wordt niet (alleen) bepaald door mijn werk.
• Ik was in het verleden ook weleens sceptisch over mensen, die ik later echt ben gaan waarderen.
• Wellicht heeft deze organisatie haar zaakjes niet op orde en daar heb ik last van, bijvoorbeeld door geen goed inwerkprogramma te hebben. Misschien kan ik daarop invloed uitoefenen.
• Misschien kom ik erachter dat dit geen goede match is: net zo goed als dat bij relaties zo werkt. Op een andere plek pas ik wel. Maar dat hoef ik nu nog niet te beslissen.
• Mijn waarde als mens wordt niet (alleen) bepaald door mijn werk.
• Ik kan wel tegen een stootje. Ik ben niet van suiker.
• Ik ben misschien wel te bang geraakt te worden door een afwijzing. Ik heb eerder zoiets ervaren en bouw nu misschien wel een te grote buffer in, om te voorkomen dat ik ooit nog zoiets meemaak.
• Uit eerdere ervaringen heb ik geleerd dat ik pijn /afwijzing wel kan verdragen. Ik vond het niet leuk, maar ik kom er altijd weer bovenop.
• Niet iedereen hoeft mij goed te vinden.
• Ik leer veel van deze ervaring. Daar heb ik sowieso wat aan in mijn toekomst.